Wir beobachten das Schweizer Parlament
DE FR
Important

25.024 Kriegsmaterialgesetzes (Aufnahme einer Abweichungskompetenz für den Bundesrat). Änderung (Geschäft des Bundesrates)

02.12.2025 · Wintersession 2025 · 52. Legislatur

31355 Gesamtabstimmung

2. Dez. 2025 - Lockerung der Regeln für Kriegsmaterialexporte

 

Beim Kauf von Rüstungsgütern in der Schweiz soll eine Gruppe von 25 westlichen Ländern deutlich mehr Freiheit haben als heute. Selbst wenn sie in einen (vom Neutralitätsrecht nicht erfassten) Krieg verwickelt sind, soll die Schweiz diese Länder beliefern dürfen. Ausgeschlossen sein sollen nur Lieferungen in Länder, die Menschenrechte systematisch und schwerwiegend verletzen, sowie wenn das Neutralitätsrecht zur Anwendung gelangt.


Auch bei der Wiederausfuhr von Waffen werden die Regeln gelockert. Im Grundsatz sollen alle Länder in der Schweiz gekaufte Rüstungsgüter frei weitergeben können. Allerdings kann der Bundesrat eine Garantie verlangen, dass das Rüstungsmaterial im Käuferland bleibt (z.B. wenn Bedenken bzgl. der Neutralität bestehen).

 

Der Ukraine nützt die Gesetzesanpassung voraussichtlich nichts, da sie einerseits nur für künftige Käufe gilt und andererseits die Schweiz trotz des völkerrechtswidrigen Angriffs Russlands aus neutralitätsrechtlichen Überlegungen keine Waffen liefert. Eine ausdrückliche gesetzliche Klausel, die in solchen Fällen Waffenlieferungen ermöglicht hätte, wurde in der Beratung des Gesetzes abgelehnt.

 

1 · Bundesgesetz über das Kriegsmaterial (Kriegsmaterialgesetz, KMG)

Sicherheitspolitik
Wirtschaft
Geschäft auf Parlament.ch
Ja
Ja: 120 (62%) Annahme der Vorlage
Enthaltung: 12 (6%)
Nein: 63 (32%) Ablehnung der Vorlage

Entschuldigt/Abwesend: 5 Ratsmitglieder (inkl. Präsident/in)

Stimmverhalten pro Ratsmitglied

Eine nicht-kommerzielle-Nutzung dieser Grafik ist gemäss unseren ANB erlaubt. Für kommerzielle Zwecke oder bei Unklarheiten kontaktieren Sie das smartmonitor Team unter info@smartmonitor.ch oder unter 033 534 99 15.

<iframe src="https://smartmonitor.ch/f/de/parlament/votes/23078?graph=people" width="100%" height="700" data-smartmonitor-resizer="true"></iframe><script src="https://smartmonitor.ch/static/resizer.js" crossorigin="anonymous"></script>
Kopiert!

Nachname Vorname Partei Parl Group Kanton Verhalten
Farinelli Alex FDP RL TI Ja
Trede Aline GRÜNE G BE Nein
Huber Alois SVP V AG Ja
Zryd Andrea SP S BE Nein
Gafner Andreas EDU V BE Ja
Glarner Andreas SVP V AG Ja
Meier Andreas Mitte M-E AG Ja
Silberschmidt Andri FDP RL ZH Ja
Giacometti Anna FDP RL GR Ja
Rosenwasser Anna SP S ZH Nein
Glättli Balthasar GRÜNE G ZH Nein
Gysi Barbara SP S SG Nein
Schaffner Barbara glp GL ZH Enthaltung
Steinemann Barbara SVP V ZH Ja
Flach Beat glp GL AG Enthaltung
Walti Beat FDP RL ZH Ja
Fischer Benjamin SVP V ZH Ja
Giezendanner Benjamin SVP V AG Ja
Roduit Benjamin Mitte M-E VS Ja
Gaillard Benoît SP S VD Nein
Balmer Bettina FDP RL ZH Ja
Tuosto Brenda SP S VD Entschuldigt
Crottaz Brigitte SP S VD Nein
Storni Bruno SP S TI Nein
Walliser Bruno SVP V ZH Ja
Wermuth Cédric SP S AG Nein
Amaudruz Céline SVP V GE Ja
Weber Céline glp GL VD Ja
Widmer Céline SP S ZH Nein
Dandrès Christian SP S GE Nein
Glur Christian SVP V AG Ja
Imark Christian SVP V SO Ja
Lohr Christian Mitte M-E TG Ja
Wasserfallen Christian FDP RL BE Ja
Badertscher Christine GRÜNE G BE Nein
Bulliard-Marbach Christine Mitte M-E FR Ja
Riner Christoph SVP V AG Ja
Clivaz Christophe GRÜNE G VS Nein
Chollet Clarence GRÜNE G NE Nein
Friedl Claudia SP S SG Nein
Gredig Corina glp GL ZH Enthaltung
Aellen Cyril FDP RL GE Ja
Cottier Damien FDP RL NE Ja
Ruch Daniel FDP RL VD Ja
Sormanni Daniel MCG V GE Ja
Schneeberger Daniela FDP RL BL Ja
Roth David SP S LU Nein
Zuberbühler David SVP V AR Ja
Klopfenstein Broggini Delphine GRÜNE G GE Nein
Gutjahr Diana SVP V TG Ja
Calame Didier SVP V NE Ja
Blunschy Dominik Mitte M-E SZ Ja
Schneider-Schneiter Elisabeth Mitte M-E BL Ja
Amoos Emmanuel SP S VS Nein
Nussbaumer Eric SP S BL Nein
Hess Erich SVP V BE Ja
Vontobel Erich EDU V ZH Ja
Wandfluh Ernst SVP V BE Ja
Revaz Estelle SP S GE Nein
Molina Fabian SP S ZH Nein
Stämpfli Fabienne glp GL BE Enthaltung
Rumy Farah SP S SO Nein
Wettstein Felix GRÜNE G SO Nein
Brenzikofer Florence GRÜNE G BL Nein
Grüter Franz SVP V LU Ja
Ryser Franziska GRÜNE G SG Nein
Suter Gabriela SP S AG Nein
Andrey Gerhard GRÜNE G FR Nein
Pfister Gerhard Mitte M-E ZG Enthaltung
Fonio Giorgio Mitte M-E TI Enthaltung
Rutz Gregor SVP V ZH Ja
Gysin Greta GRÜNE G TI Nein
Rüegsegger Hans Jörg SVP V BE Ja
Portmann Hans-Peter FDP RL ZH Ja
Candan Hasan SP S LU Nein
Theiler Heinz FDP RL SZ Ja
Kälin Irène GRÜNE G AG Nein
Chappuis Isabelle Mitte M-E VD Ja
Alijaj Islam SP S ZH Nein
Badran Jacqueline SP S ZH Nein
de Quattro Jacqueline FDP RL VD Ja
Nicolet Jacques SVP V VD Ja
Tschopp Jean SP S VD Nein
Addor Jean-Luc SVP V VS Ja
Jaccoud Jessica SP S VD Nein
Pult Jon SP S GR Nein
Grossen Jürg glp GL BE Enthaltung
Prelicz-Huber Katharina GRÜNE G ZH Nein
Bertschy Kathrin glp GL BE Enthaltung
Christ Katja glp GL BS Enthaltung
Riem Katja SVP V BE Ja
Baumann Kilian GRÜNE G BE Nein
Vietze Kris FDP RL TG Ja
Guggisberg Lars SVP V BE Ja
Fehlmann Rielle Laurence SP S GE Nein
Wehrli Laurent FDP RL VD Ja
Müller Leo Mitte M-E LU Ja
Porchet Léonore GRÜNE G VD Nein
De Ventura Linda SP S SH Nein
Hess Lorenz Mitte M-E BE Ja
Quadri Lorenzo Lega V TI Ja
Reimann Lukas SVP V SG Ja
Martullo-Blocher Magdalena SVP V GR Ja
Riniker Maja FDP RL AG Ja
Bühler Manfred SVP V BE Ja
Strupler Manuel SVP V TG Ja
Weichelt Manuela GRÜNE G ZG Nein
Jost Marc EVP M-E BE Nein
Dettling Marcel SVP V SZ Ja
Dobler Marcel FDP RL SG Ja
Roth Pasquier Marie-France Mitte M-E FR Ja
Schlatter Marionna GRÜNE G ZH Nein
Ritter Markus Mitte M-E SG Ja
Schnyder Markus SVP V GL Ja
Bäumle Martin glp GL ZH Ja
Candinas Martin Mitte M-E GR Ja
Haab Martin SVP V ZH Ja
Hübscher Martin SVP V ZH Ja
Docourt Martine SP S NE Nein
Meyer Mattea SP S ZH Entschuldigt
Jauslin Matthias Samuel glp GL AG Enthaltung
Tuena Mauro SVP V ZH Ja
Bally Maya Mitte M-E AG Ja
Schneider Meret GRÜNE G ZH Nein
Götte Michael SVP V SG Ja
Graber Michael SVP V VS Ja
Töngi Michael GRÜNE G LU Nein
Buffat Michaël SVP V VD Ja
Egger Mike SVP V SG Ja
Marti Min Li SP S ZH Nein
Rüegger Monika SVP V OW Ja
Gobet Nadine FDP RL FR Ja
Masshardt Nadine SP S BE Nein
Umbricht Pieren Nadja SVP V BE Ja
Kolly Nicolas SVP V FR Ja
Barandun Nicole Mitte M-E ZH Ja
Paganini Nicolò Mitte M-E SG Ja
Gugger Niklaus-Samuel EVP M-E ZH Enthaltung
Fehr Düsel Nina SVP V ZH Ja
Schläfli Nina SP S TG Nein
Feller Olivier FDP RL VD Ja
Pamini Paolo SVP V TI Ja
Schmid Pascal SVP V TG Ja
von Falkenstein Patricia FDP RL BS Ja
Hässig Patrick glp GL ZH Enthaltung
Schilliger Peter FDP RL LU Ja
Kutter Philipp Mitte M-E ZH Ja
Nantermod Philippe FDP RL VS Ja
Bregy Philipp Matthias Mitte M-E VS Ja
Marchesi Piero SVP V TI Ja
Fridez Pierre-Alain SP S JU Nein
Page Pierre-André SVP V FR Präsident/in stimmt nicht ab
Kaufmann Pius Mitte M-E LU Ja
Seiler Graf Priska SP S ZH Nein
Wismer-Felder Priska Mitte M-E LU Ja
Mahaim Raphaël GRÜNE G VD Nein
Durrer-Knobel Regina Mitte M-E NW Ja
Sauter Regine FDP RL ZH Ja
Wyssmann Rémy SVP V SO Ja
Nause Reto Mitte M-E BE Ja
Golay Roger MCG V GE Ja
Büchel Roland Rino SVP V SG Ja
Bürgi Roman SVP V SZ Ja
Hug Roman SVP V GR Ja
Berli Rudi GRÜNE G GE Nein
Marti Samira SP S BL Nein
Bendahan Samuel SP S VD Nein
Sollberger Sandra SVP V BL Ja
Wyss Sarah SP S BS Nein
Arslan Sibel GRÜNE G BS Nein
Kamerzin Sidney Mitte M-E VS Ja
Michel Simon FDP RL SO Abwesend
Stadler Simon Mitte M-E UR Ja
Brizzi Simona SP S AG Nein
de Montmollin Simone FDP RL GE Ja
Gianini Simone FDP RL TI Ja
Michaud Gigon Sophie GRÜNE G VD Nein
Müller-Altermatt Stefan Mitte M-E SO Abwesend
Heimgartner Stefanie SVP V AG Ja
Vincenz-Stauffacher Susanne FDP RL SG Ja
Freymond Sylvain SVP V VD Ja
Funiciello Tamara SP S BE Nein
Schläpfer Therese SVP V ZH Ja
Aeschi Thomas SVP V ZG Ja
Bläsi Thomas SVP V GE Ja
Burgherr Thomas SVP V AG Ja
de Courten Thomas SVP V BL Ja
Hurter Thomas SVP V SH Ja
Knutti Thomas SVP V BE Ja
Matter Thomas SVP V ZH Ja
Rechsteiner Thomas Mitte M-E AI Ja
Stettler Thomas SVP V JU Ja
Schmezer Ueli SP S BE Nein
Zybach Ursula SP S BE Nein
Piller Carrard Valérie SP S FR Nein
Maitre Vincent Mitte M-E GE Ja
Thalmann-Bieri Vroni SVP V LU Ja
Gartmann Walter SVP V SG Ja
Pahud Yvan SVP V VD Ja
Bürgin Yvonne Mitte M-E ZH Ja
SP
GRÜNE
EVP
glp
Mitte
FDP
Lega
MCG
SVP
EDU

Stimmverhalten pro Fraktion

Fraktion Ja Enthaltungen Nein
Grüne Fraktion 0 (0,0%) 0 (0,0%) 23 (100,0%)
Grünliberale Fraktion 2 (0,0%) 9 (0,0%) 0 (0,0%)
FDP-Liberale Fraktion 26 (100,0%) 0 (0,0%) 0 (0,0%)
Die Mitte-Fraktion. Die Mitte. EVP. 26 (0,0%) 3 (0,0%) 1 (0,0%)
Fraktion der Schweizerischen Volkspartei 66 (100,0%) 0 (0,0%) 0 (0,0%)
Sozialdemokratische Fraktion 0 (0,0%) 0 (0,0%) 39 (100,0%)

Ja

Enthaltung

Nein

Grüne Fraktion

0 (0%)

0 (0%)

23 (100%)

Entschuldigt/Abwesend: 0 Ratsmitglieder

Grünliberale Fraktion

2 (18%)

9 (82%)

0 (0%)

Entschuldigt/Abwesend: 0 Ratsmitglieder

FDP-Liberale Fraktion

26 (100%)

0 (0%)

0 (0%)

Entschuldigt/Abwesend: 1 Ratsmitglieder

Die Mitte-Fraktion. Die Mitte. EVP.

26 (87%)

3 (10%)

1 (3%)

Entschuldigt/Abwesend: 1 Ratsmitglieder

Fraktion der Schweizerischen Volkspartei

66 (100%)

0 (0%)

0 (0%)

Entschuldigt/Abwesend: 1 Ratsmitglieder

Sozialdemokratische Fraktion

0 (0%)

0 (0%)

39 (100%)

Entschuldigt/Abwesend: 2 Ratsmitglieder